Alergia pokarmowa to nieprawidłowa odpowiedź układu odpornościowego po spożyciu określonego pokarmu. Czasem wywołuje łagodne objawy, jednak w niektórych przypadkach kontakt z alergenem może być groźny dla życia. Świadome przyrządzanie posiłków jest więc kluczowe, żeby oszczędzić alergikowi nieprzyjemnych dolegliwości. Na co warto zwrócić uwagę?
Możliwe objawy alergii pokarmowej
Alergia pokarmowa może objawiać się na różne sposoby. Zwykle dolegliwości dotyczą przewodu pokarmowego i są to np.:
- mrowienie w jamie ustnej,
- biegunka,
- zaparcia,
- ból brzucha,
- nudności i wymioty,
- wzdęcia.
Oprócz tego objawy obejmują także skórę i błony śluzowej – pojawia się pokrzywka, wysypka, świąd czy obrzęk. Alergia pokarmowa może wywołać również symptomy związane z układem oddechowym, np. katar, obrzęk śluzówki jamy ustnej, warg i gardła czy chrypkę. W najgorszym przypadku pojawia się wstrząs anafilaktyczny o gwałtownym, groźnym dla życia przebiegu. Towarzyszy mu duży spadek ciśnienia i silny, utrudniający oddychanie obrzęk dróg oddechowych[1].
Jak gotować przy alergiach pokarmowych?
Pierwszym etapem jest zawsze dokładne ustalenie alergenów. Zwróć uwagę, po jakich posiłkach pojawiają się dolegliwości i spróbuj stopniowo eliminować po jednym produkcie, żeby znaleźć winowajcę. Warto też udać się do alergologa, który przeprowadzi testy diagnostyczne pozwalające dokładnie określić czynniki uczulające. Kiedy będą już znane, musisz uwzględnić tę wiedzę w codziennym gotowaniu. Poniżej znajdziesz najważniejsze wskazówki, jak bezpiecznie przygotowywać posiłki dla alergika.
- Dokładnie czytaj etykiety – czasem alergenów nie ma bezpośrednio w składzie, ale na opakowaniu jest informacja, że produkt może zawierać ich śladowe ilości.
- Podziel lodówkę – unikaj kontaktu żywności pozbawionej alergenów z tą, która może je zawierać.
- Uważaj na skażenie krzyżowe – najlepiej przygotuj oddzielny zestaw narzędzi kuchennych i naczyń, żeby podczas gotowania nie przenieść alergenów do pożywienia osoby uczulonej. Dokładnie myj wspólne utensylia oraz powierzchnie, na których przygotowujesz posiłki.
- Poszukaj alternatyw – w sklepach pojawia się coraz więcej produktów uwzględniających różne potrzeby żywieniowe, np. przy uczuleniu na nabiał możesz skorzystać z wegańskich odpowiedników mleka czy sera.
Jak poradzić sobie z objawami alergii?
Obecnie głównym sposobem leczenia alergii pokarmowej jest dieta eliminacyjna, czyli wykluczająca produkty uczulające. Z kolei w przypadku objawów dotyczących skóry czy układu oddechowego, takich jak katar, zatkany nos, łzawienie, świąd czy pokrzywka możesz zastosować tabletki na alergię dla dorosłych. Zawierają one np. bilastynę o działaniu przeciwhistaminowym.
Histamina poprzez aktywację receptorów H1 wywołuje większość objawów alergii. Bilastyna wiąże się z tymi receptorami, a tym samym blokuje działanie histaminy. W ten sposób może złagodzić dolegliwości związane z uczuleniem. Co ważne, cząsteczka ta działa specyficznie praktycznie tylko na receptory H1, przez co nie wpływa na inne procesy zachodzące w organizmie. Dzięki temu rzadko wywołuje działania niepożądane[2].
Każdy rodzaj alergii mocno utrudnia życie. Trzeba na każdym kroku uważać, żeby nie zetknąć się z czynnikiem uczulającym. Dlatego w przypadku nadwrażliwości na pokarmy najbezpieczniejszą opcją jest gotowanie w domu – w ten sposób masz pełną kontrolę nad tym, co trafia do posiłków alergika.
[1] Tuszyński P. K. (red.), Alergia z perspektywy farmaceuty, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2020.
[2] Sybilski A. J. (2022). Efektywność kliniczna i bezpieczeństwo bilastyny. Część I. Alergoprofil, 18(4), 11-16.
